Muziek is voor de Kaapverdianen bijna net zo belangrijk als eten. Bij vrijwel elke gelegenheid komen instrumenten tevoorschijn en wordt er muziek gemaakt. De muziekstijlen op de Kaapverdische eilanden zijn divers met allemaal hun eigen kenmerken. Van de melancholische Morna tot de Kaapverdische popmuziek Zouk. Deze muziekstijlen zijn veelal op de kaart gezet door Kaapverdische zangeressen. Lees hier hoe hun verhalen één werden met de Kaapverdische muziek.
Het ontstaan van de muzikale cultuur
Kaapverdië is rijk aan historie. De voormalige Portugese kolonie is een samensmelting van verschillende culturen en bevolkingsgroepen. Dit heeft gezorgd voor een eigen en unieke cultuur die vrijwel direct herkenbaar is. Op de radio, in de taxi, het cafe of op het strand. Je hoeft niet ver te zoeken of je komt de Kaapverdiaanse muziek en cultuur al tegen. De cultuur is net als haar mensen: warm, vrolijk en vriendelijk met hier een daar een vleugje van trots en een verbintenis met de Kaapverdische geschiedenis.
Vanuit de Kaapverdische cultuur ontstonden nieuwe muziekstijlen zoals de Morna, Funaná, Batuku en Zouk. Een oud gezegde luidt dat de Kaapverdische eilanden meer muzikanten per vierkante meter hebben voortgebracht dan elk ander land in de wereld.
Emoties en ervaringen worden in de Kaapverdische cultuur tot uiting gebracht in de muziek en dans. De meest bekendste Kaapverdiaanse muziekstroming is de melancholieke Morna. Dit is de Kaapverdische variant van de Portugese Fado. Deze muziek, die diep vanuit het hart komt, wordt veelal bezongen door de kaapverdische zangeres.
Cesária Évora – de Kaapverdische zangeres op blote voeten
Wanneer wij het over Kaapverdische zangeressen hebben mag de ‘koningin van de Morna’ natuurlijk niet ontbreken. Cesária Évora (1941-2011) zette de Kaapverdische muziek op de wereldkaart. Ze is dan ook de bekendste en meest geliefde zangeres uit Kaapverdië en de trots van vele Kaapverdianen wereldwijd.
Wist je dat – Cesária Évora tot haar dood op blote voeten heeft opgetreden. Dit was haar connectie met de arme mensen van Kaapverdië. De zangeres wist waar ze over zong. Haar leven was zwaar en ze groeide op in schrijnende armoede. Haar vader stierf jong en liet een gezin met zes kinderen en een blinde moeder achter.
Morna zijn Kaapverdische liederen met emotionele teksten over teleurstellende liefdesverhalen, heimwee naar een plaats of geliefde, en de geschiedenis en afgelegen ligging van de Kaapverdische eilanden.
Cesária groeide op in de muzikale stad Mindelo op het eiland Sao Vicente, waar ze haar hele leven heeft gewoond. Op jonge leeftijd trad ze op in lokale bars en werd ontdekt door andere Kaapverdiaanse zangers. Met haar zachte, rokerige stem bezong ze de zielenpijn en het lot van iedere Kaapverdiaan. Haar talent was onmiskenbaar maar helaas bleef internationaal succes in de vroege jaren van haar carrière uit.
Cesária Évora was 47 jaar oud, toen een Fransman haar vroeg naar Parijs te komen om een album op te nemen. Het album kreeg de naam ‘ La Diva Aux Pieds Nus’, de diva op blote voeten. Het werd een succes. Alleen al in Frankrijk werden er 250.000 exemplaren verkocht. Er verschenen nog meer albums waaronder ‘Miss perfumado’ en ‘ Voz d´amor’ waar ze een Grammy voor kreeg. De zangeres bracht in 2009 haar laatste album uit en bleef optreden tot enkele maanden voor haar overlijden in 2011. Haar muziek leeft door in de harten van de Kaapverdianen en vele anderen over de wereld.
Suzanna Lubrano
Ook op Nederlandse bodem is er Kaapverdiaans talent te vinden. Suzanna Lubrano is een Kaapverdische zangeres die haar muzikale roots bezingt in de Kaapverdische popmuziek Zouk.
Suzanna wordt in 1975 geboren in Kaapverdië maar verhuisd al op vierjarige leeftijd met haar ouders naar Rotterdam. Vanaf kinds af aan is ze bezig met zingen en muziek. Op haar achttiende begint zij als professioneel zangeres in de Kaapverdische band, Rabelados. Vanaf het begin van haar carrière zijn haar Kaapverdische roots voelbaar. Ze specialiseert zich in de moderne muziekstijl Zouk. Zouk is een langzaam gemengde versie van elektrische popmuziek en Kaapverdische muziekstijlen. De Kaapverdische Zouks worden vaak in het Kaapverdisch Creools gezongen.
Suzanna is uitgegroeid tot één van de bekendste zangeressen binnen de Afro-Portugese gemeenschap en verzorgt optredens in Europa, de Verenigde Staten en natuurlijk in Kaapverdië.
De Kaapverdische zangeres – a new generation
De Kaapverdiaanse cultuur en muziek blijft zich ontwikkelen. Grote sterren als Cesária Évora zullen nooit vergeten worden. Maar er wordt ook ruimte gemaakt voor nieuw talent.
Dat nieuwe talent werd gevonden in de zangeres Lura. Ze is geboren in Portugal en heeft twee Kaapverdiaanse ouders. Haar vader komt uit Santiago en haar moeder komt uit Santo Antao. Haar carrière als zangeres begon toen ze op zeventienjarige leeftijd werd uitgenodigd door Juka, een Kaapverdiaanse artiest, om een duet voor zijn album op te nemen. Vervolgens volgden er nog vele andere artiesten die met haar samen wilden werken. In 1996 nam Lura haar eerste solo album op waar zij de meeste nummers voor schreef en componeerde.
Net zoals Cesária Évora bezingt Lura de ‘ziel’ van de Kaapverdische eilanden. Ze zingt in verschillende lokale Creoolse dialecten. Haar stijl is een mix van de emotionele Morna en de traditionele Bataku. Door haar relatief jonge leeftijd is haar muziek wat opgewekter en meer uptempo dan dat van Cesária. Ze hoopt door haar muziek de Kaapverdiaanse trots over te brengen op anderen.
Ben je benieuwd naar meer Kaapverdische muziek? Lees hier meer over de Kaapverdische Funana of ontdek de swingende Kizomba. Wil je zelf de muziek van Kaapverdië meemaken tijdens een vakantie in Kaapverdië? Neem dan contact op met één van onze reisspecialisten. En in the meantime kun je onze Spotify playlist beluisteren om je alvast op de eilanden te wanen.
